De voorjaarsbeurt; Get the job done in 3 eenvoudige stappen
De afgelopen jaren heb ik heel wat tuinen mogen ontworpen voor opdrachtgevers die nog niet eerder een natuurlijke tuin hebben gehad in de welbekende Piet Oudolf stijl. Het is een stijl die niet alleen mogelijk is in grotere tuinen, maar ook zeker in de kleinere stadstuinen.
Ik ben super blij en trots dat er zoveel mensen zijn die - zonder enige ervaring - deze natuurlijke stijl van tuinieren toch willen uitproberen. En juist omdat dit een stijl is die steeds meer mensen ambiëren, geef ik maar al te graag een aantal tips weg om iedereen een steuntje in de rug te geven bij het onderhouden van de tuin. In deze blog neem ik je mee in de meest onderhoudsintensieve periode in de tuin; het voorjaar.
Het is ondertussen al bijna april en misschien ben je allang begonnen met het afknippen van de planten... of misschien ook niet. De tijd dat je hieraan begint heeft ook met een aantal zaken te maken. Allereerst natuurlijk met het weer. Bij een warme winter zullen de planten zich sneller ontwikkelen en kun je in februari al beginnen met het 'opschonen' van de borders. Bij een koude winter kun je makkelijk wachten tot eind maart, begin april.
Een andere belangrijke reden om te bepalen wanneer je begint met het afknippen van de planten zijn bloembollen. Heb jij veel Crocussen en Sneeuwklokjes in de borders, dan kan je al beginnen met knippen in januari. Anders zie je vrij weinig van de bloembollen die je hebt geplant. Heb je bloembollen die pas vanaf maart bloeien, dan kun je in de winter nog even achter de kachel blijven zitten.
Als laatste is de tijd die je zelf hebt natuurlijk de meest invloedrijkste... En laat ik van dit laatste nou altijd te weinig hebben.
In deze blog laat ik in drie eenvoudige stappen zien hoe je van een compleet chaotische en overwoekerde border (waar je totaal geen idee meer hebt wat ook alweer wat is), tot een heerlijk opgeruimde plantenvak kunt komen, zonder dat je de verkeerde planten uit de tuin haalt of per ongeluk schade verricht aan je planten. Natuurlijk geef ik daarbij weer een aantal handige tips die je kunt gebruiken tijdens het proces van het afknippen.
Als laatst zal ik nog twee sappige nieuwtjes geven voordat ik op reis ga. Niet gelijk naar beneden scrollen ;)
Veel lees plezier.
LET'S GO
De afgelopen maanden is er ontzettend veel gebeurd in de testtuin. Zo heb ik alle planten in de buitenste twee borders eruit gehaald zodat er weer ruimte beschikbaar was voor een nieuw experiment. Ik heb vier soorten matrixen ontworpen waarbij ik speel met verschillende kleurnuances in bloemkleuren zoals blauw, paars en roze. Hiervan heb ik er ook één beschreven in het boek; de drie verschillende Veronica's in lichtblauw, blauw en donkerblauw. Tegelijkertijd heb ik weer 2000 nieuwe bloembollen geplant (dit klinkt veel, maar het valt wel mee wanneer je ziet hoe klein sommige bolletjes zijn). Ook hierin ben ik weer opzoek gegaan naar nieuwe combinaties en wouw-effecten. Je zult ze wel voorbij zien komen zodra het zover is.
Verder heb ik ook de 40 m2 gravel garden aangelegd. Een hele klus om 2500 kg grind te verplaatsen, maar je hoeft in ieder geval niet meer naar de sportschool daarna. Hierin heb ik soorten geplant die ik tijdens mijn laatste reis naar de Algarve in Portugal ben tegengekomen. Ook heb ik mij laten inspireren door Beth Chatto's gravel garden. In de gravel garden heb ik niet met groepen planten gewerkt, maar enkel met solitairen. Ik heb grootste verwachtingen!
Als laatste heb ik ook de 20 meter lange windbreker geplaatst bestaande uit wilgentakken. Dit was echt heel erg leuk om te doen! Takken afzagen en knippen, het vervoeren en het plaatsten en vlechten van de takken; het was allemaal prachtig. Ik was niet de enige die enthousiast was over deze klus. Ik kreeg veel hulp aangeboden van mijn neefje Cesar en zijn vader Fabien, vriendje Bas en schoonvader Hans. Samen hebben we de klus binnen no-time geklaard.
Na al deze werkzaamheden zijn sommige plantenvakken wat in de vergetelheid geraakt en hebben de wilde bloemen en grassen nogal de overhand gekregen. Complete chaos! Ik ga er vanuit dat het niet bij iedereen zo ver komt. Maar door te laten zien hoe ik mijn plantenvak onder handen neem, kun je wellicht wat handige tips meepikken!
STAP 1 | Knip eerst de planten met een duidelijke nieuwe pol
Tja, en waar begin je dan. Er is veel onkruid en niet alle vaste planten komen even snel boven piepen in het vroege voorjaar. Wanneer je begint met het afknippen van alle planten tegelijkertijd en vervolgens het onkruid begint weg te halen, kun je de planten die nog niet of nauwelijks boven komen wellicht over het hoofd zien. Om te voorkomen dat je schade brengt aan jonge nieuwe scheuten, kun je daarom het beste beginnen met enkel het afknippen van de planten die al zichtbaar boven komen en natuurlijk de siergrassen. Het meeste afgestorven spul kun je makkelijk 'knakken' zonder schade te brengen aan het nieuwe groen. Siergrassen kun je ongeveer 10 tot 20 cm boven de grond afknippen.
De planten waarbij het nieuwe groen nog niet zichtbaar boven komt zou ik nog even laten staan en bewaren tot de laatste stap. Hieronder heb ik een lijstje met planten die al vroeg boven komen en planten die later boven komen. Herken je in de lijst planten die in jouw tuin staan? Dan heb je ongeveer een richtlijn wat je in de eerste stap weg kunt knippen en wat niet.
Aanvulling is altijd welkom.
PLANTEN DIE VROEG BOVEN KOMEN | PLANTEN DIE LAAT BOVEN KOMEN |
Sedum | Echinacea |
Achillea | Eupatorium |
Phlox | Persicaria polymoprha |
Eryngium yuccifolium | Liatris |
Asters | Aruncus |
Thalictrum | Panicum |
Geranium | Molinia |
Cenolophium denudatum | Lytrhum |
Silphium | Amsonia |
Sanguisorba | Agastache |
Anemone | Veronicastrum |
Phlomis | Campanula |
Artemisia | Gillenia |
Tip 1: Laat het afgestorven deel van de planten die nog niet boven komen staan tot het einde van de klus. Zo blijf je goed zien waar deze planten staan en voorkom je in de vervolg stap dat je er misschien per ongeluk op gaat staan of weg schoffelt.
STAP 2 | Begin het onkruid weg te halen & speel met de zaailingen
Zodra het eerste deel van de planten is afknipt, is er meer ruimte gekomen om de wilde bloemen en siergrassen weg te halen die de afgelopen periode de kans hebben gehad om te ontkiemen. Ook is er nu een duidelijk overzicht waar er zaailingen zijn ontstaan van de siergrassen en planten die je zélf hebt geplant. Het leuke van (niet te erg) zaaiende planten is dat je al spelenderwijs kunt kiezen waar sommige planten mogen blijven staan of niet. Door sommige zaailingen te laten staan ontstaat er een spontaner en natuurlijkere look in je tuin. In deze plantenvakken van de testtuin staat Stipa tenuissima die zich uitzaait, maar waarvan de zaailingen duidelijk te herkennen zijn. Op sommige plekken heb ik deze dan ook laten zoals op de rechtse foto tussen de Veronicastrum (de donkere rechtopstaande stelen). Dit is een van de planten die later boven komt en door de oudere bloemstelen te laten staan, kun je een goed beeld krijgen of jouw idee om sommige zaailingen te laten staan ook daadwerkelijk een goed idee is. Mij leek dit wel leuk.
Tip 2: Zodra je begint met het knippen van de vaste planten en siergrassen en het weghalen van wilde bloem en grassen zul je af en toe een kleine rups tegenkomen die nog in winterslaap is. Vermoord deze niet, maar leg ze ergens terug op een rustig plekje tussen de planten waar ze zich verder kan ontwikkelen tot het voorjaar.
Tip 3: Heb je nog wat ruimte over ergens in je tuin? Laat het afgestorven deel van de planten daar dan eventjes liggen. Een grote kans dat ook hier veel insecten tussen overwinteren. Door het oude spul van de planten niet gelijk in de fik te steken of in de prullenbak te gooien, kunnen de insecten die hier leven zich verder ontwikkelen tot het voorjaar.
STAP 3 | De puntjes op de i
Wanneer je klaar bent met de bovenste twee stappen wordt het tijd om de laatste puntjes op de i te zetten. Knip de rest van de planten af waarbij de nieuwe scheuten nog slecht zichtbaar waren zoals bij de Campanula op de linkse foto hieronder.
Het plantenvak is nu zo goed als klaar. Well done. Laat de lente maar komen!
Omdat de grond nu open en bloot ligt, zal er de komen de tijd meer ruimte zijn voor wilde bloemen en grassen. Het is dan ook belangrijk om in deze periode van het jaar je borders goed bij te houden.
Tip 4: Tuinier in het voorjaar liever elke week tien minuutjes in plaats van 1 keer in de 3 maanden een aantal uur achter elkaar. Door je plantenvakken systematisch 'schoon' te houden, zal er ook minder plek zijn voor andere planten om zich uit te zaaien.
Dat was 'em dan! Een kind kan de was doen. Heel moeilijk is het allemaal niet, het is gewoon een kwestie van doen.
Als laatste dan nog even de sappige nieuwtjes;
1; Door het succes van het boek komt er over een aantal maanden een tweede druk én een vertaling. De tweede druk zal ook in de winkels komen te liggen en verkrijgbaar zijn via bol.com ed. Oeeehh spannennd.
2; Binnenkort zal ik jullie een sneak peek geven van het eerste landschappelijke project waar ik mee bezig ben. Hiervoor heb ik een concept bedacht en een eerste schetsversie gemaakt. De opdrachtgevers waren enthousiast dus ik kan niet wachten om het met jullie te delen!
Bedankt voor het lezen en ik wens jullie weer heel veel tuinier plezier!
Liefs,
Linda